Czym jest reumatyzm i jakie są jego przyczyny?

Reumatyzm to potoczna, zbiorcza nazwa schorzeń układu ruchu. Może dotyczyć zarówno stawów, jak i tkanek miękkich - mięśni, ścięgien, więzadeł, pochewek ścięgnistych, kaletek maziowych oraz torebek stawowych. Reumatyzm może pojawić się w każdym wieku i niezależnie od płci. Większe predyspozycje mają jednak osoby starsze, kobiety oraz osoby, u których w rodzinie występują choroby reumatyczne.

Przyczyną chorób reumatycznych mogą być:

• stany zapalne,
• zwyrodnienia,
• urazy,
• powtarzające się mikrouszkodzenia,
• przeciążenia,
• zaburzenia układu odpornościowego,
• szkodliwy tryb życia (stres, palenie papierosów),
• infekcje bakteryjne i wirusowe przebyte w przeszłości.

Objawy reumatyzmu

Objawy reumatyzmu odczuwane są zazwyczaj jako przewlekłe dolegliwości bólowe stawów, ograniczające codzienne funkcjonalnie. Pierwsze symptomy pojawiają się zazwyczaj po 30. roku życia lub później. Charakterystycznym objawem jest ból stawów (więcej na ten temat przeczytasz tutaj: https://www.voltaren.pl/rodzaje-bolu/bole-stawow/).
Umiejscowienie bólu oraz inne dolegliwości towarzyszące chorobie zależą przede wszystkim od rodzaju reumatyzmu. Do kategorii chorób reumatycznych zalicza się m.in.

• zespół de Quervaina,
• zespół "zatrzaskującego palca",
• zespół bolesnego barku
• fibromialgię,
• reumatoidalne zapalenie stawów.

U niektórych osób przebieg reumatyzmu może mieć charakter łagodny, niemal niezauważalny, u innych objawy są silne i gwałtowne, wpływające znacząco na jakość życia. W chorobach reumatycznych bardzo często pojawia się tzw. sztywność poranna, która objawia się bólem i sztywnością stawów, doskwierającymi najbardziej po wstaniu z łóżka. Część chorych może zauważyć u siebie obrzęki kończyn oraz tzw. guzki reumatoidalne, występujące w okolicach stawów. W momentach zaostrzenia choroby odczuwane jest ogólne osłabienie organizmu. Na skutek przewlekłego reumatyzmu dochodzi do trwałych deformacji stawów, niezdolności do wykonywania pełnych ruchów i w rezultacie do kalectwa.

Czy reumatyzm można wyleczyć?

Chorób reumatycznych w większości nie można całkowicie wyleczyć. Realne jest natomiast zahamowanie objawów i doprowadzenie do remisji, która może trwać kilka miesięcy, a nawet lat. Aby tak się stało, ważne jest szybkie rozpoznanie reumatyzmu i wdrożenie specjalistycznego leczenia. Diagnozę stawia się na podstawie wywiadu lekarskiego, badania fizykalnego, badań laboratoryjnych oraz obrazowych.

W leczeniu reumatyzmu stosuje się takie leki jak: niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, leki immunomodulujące, sterydy i wiele innych. Ważnym elementem terapii jest rehabilitacja, składająca się z odpowiednio dobranych ćwiczeń oraz zabiegów fizjoterapeutycznych, które mogą utrwalić i wydłużyć efekty leczenia farmakologicznego.
Ulgę w dolegliwościach reumatycznych mogą przynieść maści i żele przeciwbólowe dostępne w aptekach bez recepty. Pomocne są też domowe sposoby na bóle stawów, takie jak zimne i ciepłe okłady czy kąpiele z dodatkiem wyciągów ziołowych. Należy jednak traktować je jedynie jako metody wspomagające właściwe leczenie. Domowe sposoby na reumatyzm nie są w stanie zastąpić leczenia pod okiem specjalisty.

Ryzyko zachorowania na reumatyzm można zmniejszyć, dbając na co dzień o odpowiednią profilaktykę, na którą składają się m.in. właściwa postawa ciała, zdrowa i odżywcza dieta (dostarczająca odpowiedniej ilości wapnia), częsta i regularna aktywność fizyczna dostosowana do naszych możliwości.

Źródło:
Jeka S., Dura M., (2016). Reumatyzm tkanek miękkich. Reumatologia, (supl. 1), s. 114-123.